Pas op voor de huidmadenziekte

Zodra het klimaat warm en vochtig wordt, sterven er regelmatig konijnen aan huidmadenziekte (officiële naam: myasis). Deze ziekte wordt veroorzaakt door de blauwgroene Lucilia sericata, vliegen. In de maanden mei t/m september komen groene vliegen in groten getale tevoorschijn en ruimen uitwerpselen op van katten, honden, kippen. Maar ze zoeken ook naar vieze achterwerken van bijvoorbeeld schapen, kippen of…konijnen. En daar kan het ernstig fout gaan…
De vliegen hebben een uitstekend reukvermogen en komen ook af op de lucht van diarree of urine. Ze leggen hun eitjes in aangekoekte uitwerpselen of op de huid van een dier als dat vies ruikt. Dit gebeurt vooral aan de onderkant van de staart en tussen de achterpoten. De maden die zich uit deze eitjes ontwikkelen, eten zich in minder dan 4 uur naar binnen en komen dan in het dier terecht. Aangetaste konijnen kunnen door de maden in hun lichaam bloedvergiftiging krijgen. Zonder snelle behandeling kan een konijn hieraan binnen twee dagen sterven.

Wat doe je ertegen?

Hou het hok en de kooi schoon en zo reukloos mogelijk. Een vies of viesruikend achterwerk moet worden gewassen. Het beste kan een konijn hiervoor met zijn achterste in een bak lauwwarm water gezet worden. De aangekoekte keutels worden zacht door het warme water en kunnen uit de vacht gewreven worden. Resten kunnen heel voorzichtig worden weggeknipt. Gaat de lucht van diarree of urine niet weg, dan kan het vieze gedeelte met een speciale konijnenshampoo gewassen worden; daarna goed spoelen en afdrogen. Omdat de vliegen ook graag wondjes uitkiezen, is het belangrijk een konijn hier altijd grondig op te controleren en deze te behandelen. Helpen deze hygiënische maatregelen niet helemaal afdoende, dan kan het konijn ook nog tegen vliegen worden beschermd door fijne vitrage of vliegengaas over de verblijfplaats te hangen.

En als het al zover is?

Let goed op de aanwezigheid van groene vliegen in de buurt van je konijn en neem de nodige maatregelen. Is een dergelijke vlieg aan het werk geweest, dan is er vaak een wondje in de buurt van de anus of binnenkant van de achterpoten te zien, waarin de maden zichtbaar zijn. Verdere tekenen van besmetting zijn: onnatuurlijke kale plekken, sufheid van het konijn en gaatjes in de huid. Als je één van deze symptomen bemerkt, is je konijn al in een noodsituatie en is een onmiddellijk bezoek aan de dierenarts geboden. Een dag wachten met naar de dierenarts gaan, kan voor het konijn dodelijke gevolgen hebben. De dierenarts zal het haar wegknippen en de huid wassen met een desinfecterend middel. Hiermee worden de maden gedood.
Als de madenaanval erg heftig is, zal er een breedwerkend antibioticum moeten worden toegediend (zoals Baytril), om een bacteriële ontsteking tegen te gaan. Soms is en kortwerkend cortisonepreparaat nodig en eventueel Ivomec (ivermectine). De laatste zijn alleen nuttig als zich maden in de diepere weefsels bevinden. De stervende maden scheiden namelijk giftige stoffen af. Alle medicijnen moeten het liefst per injectie worden toegediend. Deze middelen samen zorgen dat een madenaanval een goede afloop kan hebben. Ook als er geen maden meer te zien zijn kunnen er namelijk giftige stoffen in het lichaam achtergebleven zijn en is een behandeling noodzakelijk.

Voorkomen is beter…

Het beste blijft natuurlijk altijd te proberen de oorzaak te voorkomen. Zachte keutels ontstaan meestal door teveel koolhydraten in het voedsel. De keutels worden te zacht, blijven plakken en vormen op den duur een dikke plak rond de anus en onderzijde staart, waar ook stro etc. in vast blijft zitten. Ook is vaak het feit dat het konijn te dik is één van de oorzaken. Het kan dan niet goed meer bij de anus komen, van waaruit het konijn de zachte (blindedarm-) uitwerpselen moet kunnen eten. In de zachte keutels zitten belangrijke stoffen die een konijn nodig heeft. (De droge, ronde keutels zijn de 'afvalkeutels'.) Door het dier een periode lang resoluut op een hooi met water dieet te zetten, verdwijnt de kwaal vaak.
Met vriendelijke sportgroet,
A.van Essen, www.kleurdwergen.nl